ፊት ገጽ

ጀርባ ገጽ

0

0

(የሕያ ኢብኑ ኑህ)

አንዳንድ ክርስቲያናች የተወሰኑ ሀዲሶችን በመያዝ ነብዩ ይፅፉ እንደነበር ለማስረዳት ሲደክሙ አስተውለናል። ነብዩ ማንበብና መፃፍ መቻላቸውን ለማስረዳት ለምን ይሆን እንዲህ የሚለፉት? የሚለው ጥያቄ ከተነሳ መልሱ ግልፅ ነው። ምክንያቱም ማንበብና መፃፍ የሚችሉ ከሆነ ቁርአንን ከሌሎች ጥንታዊ መፅሀፍት እያጣቀሱ ፅፈውታል ብሎ ለመከራከር ስለሚመቻቸው ነው። ለዚህም ነው መጀመሪያውኑም ዑምይ (ማንበብና መፃፍ የማይችሉ) የሆኑበት ምክንያት ይህንን ከንቱ ሀሳባቸውን ውድቅ ለማድረግ እንደነበር ቁርአን የሚነግረን።

አላህ እንዲህ ይላል፦

وَمَا كُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ ۖ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ

[ ሱረቱ አል-ዐንከቡት – 48 ]
ከእርሱ በፊትም መጽሐፍን የምታነብ በቀኝህም የምትጽፈው አልነበርክም፡፡ ያን ጊዜ አጥፊዎቹ በእርግጥ በተጠራጠሩ ነበር፡፡

በዚህ አንቀፅ አምላካችን አላህ እንደሚነግረን ነብዩ መፃፍና ማንበብ የሚችሉ ቢሆን ኖሮ ሊተቿቸው ያሰፈሰፉ ሰዎች ትልቅ እድልን ያገኙ ነበር፤ ግን ያ አልሆነም። ታዲያ ይህን መንገድ ክፍተት ለማግኘት የተለያዩ ሀዲሶችን ቢያግዙን በሚል በማዘባት ለማቅረብ ይሞክራሉ። ከነዚህ ሀዲሶች መካከል ከታች የሚገኘው ሀዲስ ዋነኛው ነው። ሀዲሱን አስቀምጠን ወደ ማብራሪያው እናልፋለን

Narrated Ibn `Abbas:

When Allah’s Messenger (ﷺ) was on his death-bed and in the house there were some people among whom was `Umar bin Al-Khattab, the Prophet (ﷺ) said, “Come, let me write for you a statement after which you will not go astray.” `Umar said, “The Prophet (ﷺ) is seriously ill and you have the Qur’an; so the Book of Allah is enough for us.” The people present in the house differed and quarrelled. Some said “Go near so that the Prophet (ﷺ) may write for you a statement after which you will not go astray,” while the others said as `Umar said. When they caused a hue and cry before the Prophet, Allah’s Messenger (ﷺ) said, “Go away!” Narrated ‘Ubaidullah: Ibn `Abbas used to say, “It was very unfortunate that Allah’s Messenger (ﷺ) was prevented from writing that statement for them because of their disagreement and noise.”

Sahih al-Bukhari 5669

በዚህ አንቀፅ ውስጥ “ልፃፍላችሁ” የምትለዋን ቃል በመያዝ ነብዩ መፃፍ እንደሚችሉ ለመግለጽ ሲደክሙ ይስተዋላል። ሀሳቡ ግን እነሱ በተረዱበት መንገድ አይደለም። ነብዩ የመልዕክቱ ባልተቤት እንደመሆናቸው መጠን የፁሁፉን ይዘት ወደራሳቸው አስጠጉት እንጅ ቃል በቃል በብዕር ይዘቱን ልፃፈው ማለታቸው አይደለም። ይህ ግልፅ እንዲሆንልን በአነስተኛ በምሳሌ እንየው፦

አንድ ያልተማረ ሰው “ፍርድ ቤት ውል ልፃፃፍ ልሄድ ነው” ቢል ቃሉን ከአፉ ላይ ነጥቀን ይህ ሰው መፃፍ እንደሚችል መግለፅ ቁምነገሩን መሳት ነው። ይህ ሰው ልፃፃፍ ሲል ማንም ቃሉን ወረቀት ላይ ያስፍረው የይዘቱ ባለቤት እርሱ እንደመሆኑ መጠን ውሉን ተፃፅፏል ተብሎ የሚወሰደው እርሱ መሆኑን ለመግለፅ ነው። በተመሳሳይ ነብዩም ይዘቱ ከሳቸው የሚመጣ እንደመሆኑ መጠን ማንም ሰው ቢፅፈውም የፁሁፉ ባለቤት እሳቸው መሆናቸውን መጠቆማቸው ነበር። ሀሳቡን በቅጡ ያልተረዱ ወገኖች ቃልን ይዞ የመሮጥ የተለመደ ስህተት ውስጥ ዛሬም ሲወድቁ እንዲህ ታዝበናል። መውደቅ የማይሰለቻቸው ፍጡሮች..!

+2

0

የስላሴ ዶክትሪን እንደሚያስተምረው አንድ አምላክ በሶስት አካላት የተገለፀ ሲሆን እነዚህም አብ፣ ወልድ እና መንፈስ ቅዱስ ናቸው። እነዚህ አካላት የማይነጣጠሉ ሲሆኑ በአካልም ደግሞ አንድ አይደሉም። ይህም ማለት አብ ብቻውን አምላክ አይደለም፣ ወልድም ብቻውን አምላክ አይደለም በተመሳሳይ መንፈስ ቅዱስም ብቻውን አምላክ አይደለም፤ ነገር ግን ሁሉም በአንድነት አምላክ ይሆናሉ።

ይህ በምስራቅም ሆነ በምዕራብ አብያተ ክርስቲያናት ዘንድ ተመሳሳይ የሆነ የእምነት ዶክትሪን ነው። ከነዚህ ከሶስቱ አንዱን ነጥሎ አውጥቶ የተቀሩትን ሁለቶች ብቻቸውን አምላክ ናቸው ተብለውም አይጠሩም። አምላክ ለመባል እነዚህ ሶስት አካላት በአንድ ላይ መኖር አለባቸው፤ ያም ሆኖ ግን በጥሪ ደረጃ ሶስት ሳይሆኑ አንድ ተብለው ነው የሚጠሩት። አካላቱ ሶስት ቢሆኑም መለኮቱ አንድ ብቻ ነው ተብሎ ይታመናል።

እንግዲህ ይህ ከሆነ ከሶስቱ አካላት መካከል አንደኛው ብቻውን ሶስቱ አንድ ላይ ከሚሰጡት «ሀያሉ አምላክ» ጋር እኩል አይሆንም። ያ ማለት ተጣምረው የሚሰጡት «ሀያሉ አምላክ» ከሁሉም አካላት ይበልጣል ማለት ነው። ጉዳዩ ይህ ከሆነ ታዲያ እነዚህ አካላት የዛ ሀያል አምላክ ክፍልፍል አማልክት ናቸው ማለት ነው። ነገር ግን ስላሴያውያን ይህንን ያስተባብላሉ – ሲያስረዱንም – እያንዳንድ አካል ለአንዱ የተሟላ አምላክ እኩል ድርሻ እንዳላቸው ይነግሩናል። ጥያቄው ታዲያ «አንዱ አምላክ እዚህ ውስጥ የቱ ጋ ነው?» የሚል ነው። ለስላሴ በአብዛኛው የሚቀርበው ማስተባባያ «ሚስጥር ነው» የሚለው ነው፤ ይህ “ሚስጥር ነው” የሚለው ማስተባበያ ርዕሱን አስመልክቶ የሚመጡለትን ጥያቄዎች መመለስ ተስኖት ዘመናትን ተሻግሯል።

የክርስቲያን ቲየሎጂያን የሆኑት ሮጀር ኦልሰንና ክርስቶፎር ሃል ይህንን አስመልክቶ ሲናገሩ “እንደ ብዙ ክርስቲያኖች እምነት የስላሴ ዶክትሪን በቀላሉ የማንረዳውና ከጭንቅላታችን በላይ እንደሆነ ያምናሉ” [1]

ከዚህ በታች አብሬ የማያያዝላችሁን የካቶሊክ ፍሬስኮ ተመልከቱት። በስዕሉ እንደምትመለከቱት “አብ” ይህችን ምድር ይዟታል። ልጁ ደግሞ መስቀሉን ይዟል መንፈስ ቅዱስንም ልክ እንደ እርግብ አምሳያ አስቀምጠውታል። በዚህ ምስል ውስጥ ስንት አካል ትመለከታላችሁ? አንድ ወይንስ ሶስት? የታለ አንዱ አምላክ? የምንመለከተው ሶስት እንጅ አንድ አይደለም። ቁርዓን ይህንን ሁሉ የሰው ፈጠራ ውዥንብር ይተውት ዘንድ በአጭሩ እንዲህ ይገስጻል

« (አማልክት) ሦስት ናቸው» አትበሉም፡፡ ተከልከሉ፤ ለእናንተ የተሻለ ይኾናልና፡፡ አላህ አንድ አምላክ ብቻ ነው፡፡ ” (4:171)

© የሕያ ኢብኑ ኑህ

Reference:

[1] – Olsen, R. E. & Hall, C. A. (2002). The Trinity. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company. p. 1

0

0

የኢየሱስን የልደት ዓመት በተመለከተ ሁለት ዓይነት የመጽሐፍ ቅዱስ ዘገባ አለ። የማቴዎስና የሉቃስ ዘገባ። ማቴዎስ ኢየሱስ የተወለደው በይሁዳ የሮማው ተጠሪ ታላቁ ‹‹ሄሮድስ›› በንግስና በነበረበት ጊዜ ነው ይላል።

‹‹ኢየሱስም በይሁዳ ቤተ ልሔም በንጉሡ በሄሮድስ ዘመን ተወለደ።››
(ማቴ 2፡1-2)

0

0

ዛሬ የምንመለከተው ከወቅቱ ሁኔታ ጋር ያገናዘበውን ገናን/Christmas/ አስመልክቶ ይሆናል፡፡ ይህን ነጥብ የምንመለከተው ከሁለት ጭብጦች አንጻር ነው፡-

፩- ክርስቲያን ወገኖቻችን በዓሉን በተመለከተ ትክክለኛውን ምንጭ በመጠኑም እንዲያውቁትና እንዲረዱት

፪- የተለያዩ ሙስሊም ወንድሞችም ይህንን በዓል በተመለከተ መጠነኛ መረጃ የሚፈልጉ ይኖራሉ የተወሰነ ሀሳብ ለመስጠት ነው።

በነጮቹ አቆጣጠር ዲሴምበር 25 የሮማ ጣኦታውያን “የጸሀይ አምላክ” ተብሎ የሚጠራው ‹‹ኩይሪኑስ›› የተወለደበት ቀን እንደሆነ በጣኦታውያኑ ዘንድ ይታመን ነበር፡፡ እነኝህ የሮማ ጣኦታውያን ደግሞ እየሱስ በነበረበት ጊዜ ጭምር አይሁዳውያንን ወረው በቅኝ ግዛት ሲያስዳድሩ ነበር፡፡ ወራሪ ሀይል ደግሞ ሀይማኖቱን ባህሉንና ወጉን በቅኝ ተገዢው ሀይል ላይ የማሳረፍ እድሉ በጣም ሰፊ ነው፡፡

በዚህ ብቻ አያበቃም ይህ ቀን የእየሱስ ልደት ነው ተብሎ እስከ 4ኛው ክፍለ ዘመን ድረስ አይከበርም ነበር፡፡ ይህ ቀን የእየሱስ ልደት ነው ተብሎ መከበር የጀመረው ከእውቁ የኒቂያ ጉባኤ ማለትም 325 ዓ.ል በኋላ ነው፡፡ በጣም የሚያሳዝነው ይህ በዓል ከሮማውያን ጣኦታውያን የወሰደው ቀኑን ብቻ አይደለም፡፡ ይልቅስ በበዓሉ ቀን የሚተገበሩ ጽድ እንደመቁረጥ ያሉ መጥፎ ልማዶችንም ጭምር ነው፡፡ እነኝህ ልማዶች በግልጽ በመጽሀፍ ቅዱስ ውስጥ ሳይቀር የተተቹ ናቸው፡፡

“እግዚአብሔር እንዲህ ይላል፦ የአሕዛብን መንገድ አትማሩ ከሰማይ ምልክትም አትፍሩ፤ አሕዛብ ይፈሩታልና። የአሕዛብ ልማድ ከንቱ ነውና፤ ዛፍ ከዱር ይቈረጣል፥ በሠራተኛም እጅ በመጥረቢያ ይሠራል። በብርና በወርቅ ያስጌጡታል፥ እንዳይናወጥም በችንካርና በመዶሻ ይቸነክሩታል። እንደ ተቀረጸ ዓምድ ናቸው እነርሱም አይናገሩም፤ መራመድም አይቻላቸውማን ይሸከሙአቸዋል። ክፉ መሥራትም አይቻላቸውምና፥ ደግምም መልካም ይሠሩ ዘንድ አይችሉምና አትፍሩአቸው።” ኤርምያስ 10፥2-5

ከዚህም በተጨማሪ የግለሰቦችን ልደት ክብረ በዓል አድርጎ መያዝም የጣኦታውያን ባህል ነው፡፡ በመጽሀፍ ቅዱስ ሳይቀር ልደታቸው እንደሚከበርቸው የተገለጹ ሰዎች ጣኦታውያን ናቸው፡፡

‹‹በሦስተኛውም ቀን ፈርዖን የተወለደበት ቀን ነበረ፥ ለሠራዊቱም ሁሉ ግብር አደረገ፤ የጠጅ አሳላፊዎቹን አለቃና የእንጀራ አበዛዎቹን አለቃ በአሽከሮቹ መካከል ከፍ አደረገ።›› ዘፍጥረት 40፡20
እንዲሁም
‹‹ነገር ግን ሄሮድስ የተወለደበት ቀን በሆነ ጊዜ፥ የሄሮድያዳ ልጅ በመካከላቸው ዘፈነች ሄሮድስንም ደስ አሰኘችው፤›› ማቴወስ 14፡6

እነዚህ ሁለቱም ልደታቸውን ክብረ በዓል ያደርጉ እንደነበር መጽሀፍ ቅዱስ የገለጻቸው ሰዎች ጣኦታውያን ነበሩ፡፡ ዛሬ ሰዎቹ ባህሉን በመውረስ በራሳቸው አተረጓጎምና ለሚፈልጉት አካል መርጠው እያዋሉት ይገኛሉ፡፡ ጨውን ምንጊዜም እያሰማመርክ ብታስጊጠው ጨውነቱን አይለቅም፡፡

ከዚህም በተጨማሪ የገና በዓል በመጽሀፍ ቅዱስ ውስጥ ምንም መሰረት የለውም፡፡ በመጽሀፍ ቅዱስ ውስጥም በዓሉን አስመልክቶ የተጠቀሰ ምንም ነገር የለም፡፡ ሌላው ነገር እየሱስ በዲሴምበር 25 ለመወለዱ ምንም ዓይነት የታሪክ ማረጋገጫ ሰነድ የለንም፡፡

በዚህ ነጥብ ዙሪያ የኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤ/ክርስቲያን ከዋናዎቹ /Mainstream Christianity/ ፕሮቴስታንትና የካቶሊክ ቤተክርስቲያናት ጋር የማይታረቅ ልዩነት አላት፡፡ ከዚህም በተጨማሪ ክርስቲያኑ ክስተቱን የሚያከብረው “አምላኩ የተወለደበትን ቀን” እንደሆነ በማሰብ ነው። አስቡት እስኪ አምላክ ልደቱ ሲከበር..?!

ክርስቲያኖች የገናን/christmas/በዓል ማክበር ይኖርባቸዋልን?

የገና በዓል በውጭው ዓለም በሰፊው የሚከበር አመታዊ ክብረ በዓል ሲሆን አብዛኛው ክርስቲያን ይህ ክብረ በዓል ሀይማኖታዊ መሰረት እንዳለውና በማክበሩም በረከት እንደሚያገኝ ያምናል፡፡ ነገር ግን ታሪካዊና ሀይማኖታዊ ዳራውን ነጻ ሆነን በጥልቀት ከፈተሸነው ይህ በዓል መከበር የሌለበት መጤ ልማድ እንደሆነ እንረዳለን፡፡ ከዚህ በታች ለክርስቲያን ወገኖቼ በዓሉ መከበር የሌለበት ስለመሆኑ ሶስት ምክንያቶችን በማስቀመጥ ለማሳየት እሞክራለሁ!!!

፩- የጥንት ክርስቲያኖች በዓሉን አላከበሩትም
ምናልባት ይህ ነጥብ ብዙዎችን ሊያስገርም ይችላል፡፡ ግን እውነት ነው የትኛውም የእየሱስ ደቀመዝሙር እንዲሁም ሀዋርያት በዓሉን አላከበሩትም፡፡ ጥንታዊ የቤተክርስቲያን አባቶች ኢራኒየስ እና ተርቱሊያን በወቅቱ በቤ/ክርስቲያን ውስጥ የነበሩ የደስታ ድግሶችን ሲጠቅሱ ይህን በዓል ግን አልጠቀሱም ነበር፡፡ ሌላው የቤ/ክርስቲያን አባት ኦሪገን ደግሞ ልደታቸውን ማክበር ያለባቸው ሀጥያተኞች ብቻ እንደሆኑ ሞግቷል፡፡ከዚህም በተጨማሪ በእየሱስ የስብከት ጊዜያት ይህ ክስተት እንደነበር የሚጠቁም ምንም ዓይነት የወንጌል መረጃ የለም፡፡ በየትኛውም የፕሮቴስታንትም ሆነ የካቶሊክ ጥንታዊ የቤተክርስቲያን አስተምህሮቶች ውስጥ ይህ በዓል ከ3ኛው ክፍለ ዘመን በፊት ይተገበር እንደነበር የሚገልጽ ማስረጃ የለም፡፡

፪- ክርስቲያኖች በአንድ ወቅት ይህ በዓል እንዳይከበር እገዳ ጥለው ነበር፡፡
ይህንን በዓል አስመልክቶ ከመጽሀፍ ቅዱስ መሰረት የሌለውና ከካቶሊክ የተቀዳ የፈጠራ በዓል ነው በሚል በ1644 የእንግሊዝ ፕሮቴስታንቶች በዓሉ እንዳይከበር እገዳ ጥለው ነበር፡፡ ይህንን የፕሮቴስታንት ቤተክርስቲያን አባቶች እገዳም መሰረት በማድረግ በወቅቱ የእንግሊዝ ፓርላማ በፈረንጆቹ ሰኔ 1647 እገዳውን በሀገር ደረጃ አጽድቆት ነበር፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የገና በዓል ማክበር በቦስተን ከ1659 እስከ 1681 ክልክል ነበር፡፡ ከዚህ በተጨማሪም በእንግሊዚ እስከ 1856 ድረስ ህጋዊ ክብረበዓል አልነበረም፡፡

3. ከላይ እንደተመለከትነው የገና በዓል ምንጩ የሮማ ጣኦታውያን ሰርጎ ገብ አመለካከት ነው፡፡

ታዲያ እነኝህ ሁሉ መሰረታዊ ነጥቦች ባልተሟሉበት ሁኔታ ነው እንግዲህ በዓሉ እንዲሁ በደመነፍስ የሚከበረው፡፡ አልፎ አልፎ እንደሚስተዋለውም ሙስሊሙ ማህበረሰብ ይህን ከጣኦታውያን የተወረሰ የተሳሳተ ባህል አብሮ በማሰተጋባት በየዋህነት ስህተት ውስጥ መውደቅ የለበትም፡፡

وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَكَاؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ ۖ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا فَعَلُوهُ ۖ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ [٦:١٣٧]

‹‹እንደዚሁም ከአጋሪዎቹ ለብዙዎቹ፤ ተጋሪዎቻቸው ሊያጠፉዋቸው ሃይማኖ ታቸውንም በእነሱ ላይ ሊያቀላቅሉባቸው (ሊያመሳስሉባቸው) ልጆቻቸውን መግደልን አሳመሩላቸው፡፡ አላህም በሻ ኖሮ ባልሠሩት ነበር፡፡ ከቅጥፈታቸውም ጋር ተዋቸው፡፡›› 6፡137

وَدَّت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يُضِلُّونَكُمْ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ [٣:٦٩]

‹‹ከመጽሐፉ ባለቤቶች የኾኑ ጭፍሮች ነፍሶቻቸውን እንጂ የማያሳስቱ ሲኾኑ ሊያሳስቱዋችሁ ተመኙ ግን አያውቁም፡፡›› አል-ኢምራን 69

ወሏሁ አእለም!!!!

___________

ተጨማሪ ለማንበብ፦

– Martindale, Cyril Charles. “Christmas”. The catholic Encyclopedia vol 3: Robert Appleton company,1998
– Melina remy. “The Surprising truth: Christians once banned Christmas.” Live science. Tech media Network

© የሕያ ኢብኑ ኑህ

+3

0